---

Jak działa i ile kosztuje rekuperacja? Zalety i wady rozwiązania

28 lutego 2022

Rekuperacja, czyli wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, to rozwiązanie coraz częściej wybierane przez osoby planujące budowę domu. Jak działa rekuperacja, ile kosztuje montaż wentylacji mechanicznej i czy to rozwiązanie jest rzeczywiście tak dobre, jak mówią?

Wentylacja mechaniczna i grawitacyjna – różnice

Wyróżniamy kilka rodzajów wentylacji, lecz do najpopularniejszych zaliczamy wentylację grawitacyjną i mechaniczną. Na czym polega ich działanie?

Wentylacja grawitacyjna

Jest to klasyczny sposób wentylowania pomieszczeń, który polega na wykorzystywaniu różnicy temperatur powietrza znajdującego się wewnątrz i na zewnątrz. W ten sposób w ciągu wentylacyjnym dochodzi do powstawania podciśnienia, dzięki czemu możliwe jest napływanie chłodniejszego powietrza z zewnątrz. W tym samym czasie powietrze ciepłe, które ma mniejszą gęstość niż zimne, jest odprowadzane z pomieszczenia przez zamontowane otwory wentylacyjne. Efektywność wentylacji grawitacyjnej jest wysoka podczas chłodniejszych dni, kiedy na zewnątrz panuje niższa temperatura niż wewnątrz, natomiast latem jest to rozwiązanie o niskiej wydajności.

Wentylacja grawitacyjna może powodować duże straty ciepła zimą i sprzyjać przeciągom, które są niekorzystne dla zdrowia. Ze względu na dostające się do pomieszczenia chłodne powietrze otwory wentylacyjne bywają zimą uszczelniane, co poprawia warunki termiczne pomieszczenia, lecz zwiększa ryzyko wystąpienia pleśni i grzybów oraz sprawia, że wzrasta stężenie dwutlenku węgla, co negatywnie wpływa na samopoczucie domowników. Ten rodzaj wentylacji nie umożliwia również filtrowania powietrza nawiewanego z zewnątrz, choć jest to dość tanie rozwiązanie w zakupie i eksploatacji. Wentylacja grawitacyjna najlepiej sprawdza się w budynkach z drewnianymi oknami – w przypadku szczelnych okien plastikowych może wystąpić konieczność zamontowania nawiewników w ramach okiennych.

Warto również zauważyć, że zgodnie z nowymi Warunkami Technicznymi wszystkie budynki projektowane i budowane od 1 stycznia 2021 r. mają cechować się niższym zużyciem energii pierwotnej– do 70 kWh/m² rocznie. Nowe domy muszą więc być projektowane w taki sposób, by generowały jak najmniejsze straty ciepła. Można to osiągnąć dzięki lepszej termoizolacji fundamentów, stropów i ścian zewnętrznych, a także poprzez montaż drzwi i okien o niskim współczynniku przenikania ciepła (U). Oznacza to również, że wentylacja grawitacyjna, która generuje spore straty temperatury, będzie stopniowo wypierana przez wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła.

Wentylacja mechaniczna

Skuteczną alternatywą dla wentylacji grawitacyjnej jest wentylacja mechaniczna, która zapewnia stały dostęp świeżego powietrza do pomieszczeń, działając przez cały czas, a nie tylko w określonych warunkach pogodowych. Wentylacja mechaniczna zapewnia szybką wymianę powietrza, a dzięki temu, że pomieszczenia są dobrze wentylowane, zmniejsza się ryzyko wystąpienia grzybów i pleśni. Sprawna wentylacja mechaniczna pozwala również zminimalizować konieczność otwierania okien, a tym samym uniknąć przeciągów i dużych strat ciepła.

Wentylację mechaniczną warto uwzględnić w projekcie domu, gdyż takie rozwiązanie będzie tańsze niż późniejsza modernizacja instalacji grawitacyjnej.budowa wentylacji w istniejących już pomieszczeniach, w których wcześniej działała wentylacja grawitacyjna. Wybierając wentylację mechaniczną, mamy do wyboru montaż wentylatorów nawiewnych lub wywiewno-nawiewnych. Decydując się na te drugie, warto pamiętać o rekuperacji, czyli wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła. Czy wentylacja mechaniczna bez rekuperacji w ogóle ma sens? Choć montaż takiej wentylacji jest możliwy, jest to świadoma rezygnacja z odzysku ciepła i oszczędności.

Jak działa wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła?

Wentylacja mechaniczna z rekuperacją, to skuteczny sposób na dostarczanie świeżego powietrza do pomieszczeń – bez generowania nadmiernych strat ciepła. W skład instalacji rekuperacji wchodzą:

• rekuperator, czyli centrala wentylacyjna z odzyskiem ciepła,
• elementy nawiewne oraz wywiewne,
• czerpnia,
• wyrzutnia,
• przewody wentylacyjne.

Odprowadzane z pomieszczenia powietrze trafia do rekuperatora, gdzie oddaje ciepło, a następnie wywiewane jest na zewnątrz budynku. Zanim napływające z zewnątrz chłodne powietrze trafi do wnętrza, musi przejść przez proces filtracji, a następnie zatrzymać się w wymienniku, gdzie jest podgrzewane ciepłem pozyskanym z powietrza wywiewanego. Stamtąd jest już rozprowadzane po pomieszczeniu za pomocą kanałów wentylacyjnych. W ten sposób świeże powietrze, które przedostaje się z zewnątrz do domu, jest ciepłe i wolne od bakterii, pyłków oraz zanieczyszczeń, co jest ważne nie tylko dla alergików, ale dla każdego z nas.

Dowiedz się więcej: Rekuperacja – jak to działa?

Wentylacja mechaniczna a syndrom chorego budynku

Syndrom chorego budynku (ang. sick building syndrome, SBS) to zespół dolegliwości zdrowotnych, które pojawiają się u człowieka wskutek nieodpowiednich warunków występujących w pomieszczeniu. Na występowanie SBS wpływa wiele czynników, w tym grzyby, pleśnie i bakterie, zanieczyszczone powietrze przedostające się z zewnątrz, a także niesprawny lub nieodpowiedni system wentylacyjny.

Do objawów SBS zaliczamy m.in. nawracające bóle głowy, przemęczenie, senność, mdłości, podrażnienie błon śluzowych i kłopoty z oddychaniem. Długotrwałe przebywanie w budynkach dotkniętych syndromem sprawia, że mamy problemy z koncentracją i odpoczynkiem – dotyczy to zarówno domów, jak i miejsc pracy. Wentylacja mechaniczna z rekuperacją to jeden ze skutecznych sposobów zwalczania objawów SBS. Wybierając rekuperację, dostarczasz do pomieszczenia czyste, świeże powietrze, a prawidłowa wentylacja zmniejsza ryzyko wystąpienia pleśni i grzybów.

 

Ile kosztuje rekuperacja?

Wentylacja mechaniczna z rekuperacją nie należy do najtańszych rozwiązań. W koszt rekuperacji wchodzą bowiem koszty instalacji, projektu i samego systemu wentylacji. Najdrożej wypada zakup sprzętu.

Ile kosztuje rekuperator?

Możemy go kupić już za 2 500 - 3 500 zł, choć są to rekuperatory w wersji podstawowej, które wyróżniają się dość niskim poziomem odzysku ciepła. Jeśli już planujesz tego rodzaju inwestycję, znacznie lepszym rozwiązaniem będzie rekuperator, którego cena wynosi 7 000 - 10 000 zł. Takie urządzenie ma większą moc, bardziej zaawansowaną automatykę i dodatkowe funkcje, takie jak jonizacja czy nawilżanie powietrza. Za rekuperatory z najwyższej półki zapłacimy nawet 20 000 zł.

Do tego należy doliczyć pozostałe elementy systemu, takie jak czerpnia, wyrzutnia, rozdzielacze czy kanały wentylacyjne. Koszt montażu również jest nie mniej istotny, bo robocizna to około 30% kwoty całej instalacji. Ostateczny koszt zależy więc od modelu rekuperatora oraz powierzchni domu (powinien zamknąć się w 14 000 - 35 000 zł).

Warto też pamiętać, że uwzględnienie wentylacji mechanicznej z rekuperacją w projekcie budynku to znacznie bardziej opłacalne rozwiązanie niż jej montaż w wykończonym domu.

A jak wyglądają koszty eksploatacji?

Musimy liczyć się z kosztami energii elektrycznej, przeglądu (najlepiej raz w roku) oraz wymiany filtrów (co ok. 3 miesiące). Oznacza to dodatkowe koszty rzędu ok. 500 zł rocznie. Tę kwotę można oczywiście zmniejszyć, decydując się na połączenie systemu wentylacji z fotowoltaiką. Warto jednak wziąć pod uwagę to, że rekuperator generuje oszczędności na ogrzewaniu i skutecznie ogranicza problem SBS, a dzięki temu, że jest rozwiązaniem ekologicznym, zwiększa wartość nieruchomości.

Sprawdź także: Rekuperacja – o tym nikt ci nie powie

Zalety i wady rekuperacji

Nie ma systemów idealnych, dlatego rekuperacja ma zarówno zalety, jak i wady. Jednak korzyści znacznie przewyższają mankamenty, o czym już za chwilę się przekonasz.

Zalety rekuperacji:

• Korzyści zdrowotne – dzięki filtracji znacząco obniża się zawartość alergenów i zanieczyszczeń napływających z zewnątrz, dlatego świeże, czyste, filtrowane powietrze z niską zawartością CO2 jest dostępne przez 24/7, niezależnie od warunków atmosferycznych. Rekuperacja eliminuje również problem szkodliwych dla zdrowia przeciągów (brak konieczności wietrzenia), a także obniża wilgoć w pomieszczeniu, redukując ryzyko zagrzybienia. Istnieje również możliwość montażu urządzeń z dodatkowymi funkcjami, takimi jak jonizacja i nawilżanie powietrza.
• Oszczędności – rekuperacja obniża koszty ogrzewania domu nawet o 50%, zmniejsza zapotrzebowanie budynku na ciepło, nie wymaga montażu kominów (jak w przypadku wentylacji grawitacyjnej), umożliwia rezygnację z droższych okien zawierających nawiewniki i mikrowentylację, a przy tym podnosi wartość budynku na rynku wtórnym (budynek energooszczędny).
• Komfort – ciągły dostęp do świeżego powietrza (brak konieczności otwierania okna), brak problemu zaparowanych luster i okien po gorącej kąpieli, możliwość szybkiego usuwania nieprzyjemnych zapachów, brak komarów i much w domu, eliminacja alergenów i zmniejszenie objawów SBS.
• Ekologia – niższa emisja CO2 do atmosfery dzięki zmniejszeniu energochłonności budynku oraz mniejsze zużycie paliw kopalnych wykorzystywanych do ogrzewania.

Wady rekuperacji:

Koszty inwestycji i eksploatacji – wentylacja mechaniczna z rekuperacją to stosunkowo drogi zakup. Należy do tego doliczyć koszty eksploatacji związane z przeglądem, serwisowaniem i wymianą filtrów.

Niska wydajność tańszych urządzeń – sprzęt z niższej półki cenowej wyróżnia się mniejszą mocą i wydajnością, a tym samym może mieć problem z efektywnym odzyskiem ciepła. Warto więc korzystać z rozwiązań polecanych przez profesjonalne firmy zajmujące się projektowaniem domów z rekuperacją.

Hałas - mimo, że producenci dbają o jak najcichsze urzdzenia, nie są one jednak bez wpływu na komfort akustyczny. Chodzi nie tylko o samą pracę urządzenia, które można umieścić z dala od pomieszczeń sypialnych, ale przeszkadzać może również dźwięk powietrza przepływającego w kanałach wentylacyjnych. Osoby o bardzo wrażliwym słuchu mogą odczuwać związany z tym dyskomfort.

Projekty domów z wentylacją mechaniczną

Jeśli dopiero planujesz budowę domu, szukasz gotowego projektu i chcesz zaoszczędzić na czasie, sprawdź nasze projekty domów z wentylacją mechaniczną. Każdy projekt domu dostępny w naszej ofercie możemy dostosować do oczekiwań inwestora, wprowadzając zmiany, a jeśli nie ma takiej możliwości, możemy przygotować projekt indywidualny. Dzięki zastosowaniu odpowiednich okien i izolacji nasze domy z wentylacją mechaniczną ogrzewa się kilka razy taniej niż standardowe, a buduje tylko 3-4% drożej.

Chcesz wiedzieć więcej? Pobierz darmowy poradnik o rekuperacji i przekonaj się, że wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła nie może zabraknąć w domach osób, które chcą mieszkać zdrowo i nowocześnie.