Dach jednospadowy: budowa, konstrukcja, cena, zalety i wady
7 marca 2022
Budowa domu musi być przemyślana – dotyczy to zarówno wyboru technologii, jak i elewacji, instalacji czy dachu. Wyróżniamy dachy proste, jednospadowe, dwuspadowe i wielospadowe, a każdy z nich ma swoje plusy i minusy. Przyjrzymy się dziś dachom jednospadowym: ich konstrukcji, budowie, cenie, zaletom i wadom. Podpowiemy również, czym różni się dach jednospadowy od dwuspadowego i gdzie takie rozwiązanie sprawdzi się najlepiej.
Czym wyróżniają się dachy jednospadowe?
Dach jednospadowy, znany również jako jednopołaciowy i pulpitowy, wyróżnia się tylko jedną skośną połacią. Jeszcze do niedawna dachy jednospadowe były wykorzystywane głównie do budowy budynków gospodarczych – dziś ta tendencja się zmienia i coraz częściej można je spotkać na domach mieszkalnych.
To proste i minimalistyczne rozwiązanie nie tylko efektownie wygląda, lecz również umożliwia naturalny odpływ wody, dzięki czemu stanowi alternatywę dla dachów płaskich. Konstrukcja dachu jednospadowego jest stosunkowo prosta w wykonaniu i wykończeniu, dlatego to rozwiązanie jest znacznie tańsze niż budowa dachów dwuspadowych i wielospadowych. Dach pulpitowy świetnie sprawdza się w domach energooszczędnych, na których montowane są panele fotowoltaiczne i solarne. Tego typu dach może także występować jako element skomplikowanych konstrukcji domów złożonych z kilku brył o różnych kształtach.
Konstrukcja dachu jednospadowego
Dach pulpitowy ma tylko jedną skośną połać, dlatego to rozwiązanie wyróżnia się prostą konstrukcją, zwłaszcza w porównaniu z dachami dwu- i wielospadowymi. Najczęściej są one dość strome, choć można również spotkać dachy jednospadowe z niewielkim spadkiem. Konstrukcja dachu jednospadowego jest zwykle wykonana z drewna, jak w przypadku innych rodzajów dachów, a jej rodzaj zależy przede wszystkim od kąta nachylenia połaci dachowej.
Konstrukcje stosowane do dachów o małym kącie nachylenia:
Krokwiowa – krokwiowa konstrukcja dachu jednospadowego wyróżnia się elementami nośnymi w postaci krokwi opartych na zewnętrznej ścianie i słupie. Wymiary elementów zależą od ciężaru materiału pokrycia, a wybór tej konstrukcji jest zalecany do budynków o rozpiętości ścian nieprzekraczającej 6 metrów.
Krokwiowo-zastrzałowa – konstrukcja stosowana w budynkach o rozpiętości ścian max. 7 metrów. Charakteryzuje się zastosowaniem ukośnych belek (zastrzałów), które służą do wzmacniania i usztywniania więźby.
Płatwiowo-kleszczowa – ten rodzaj konstrukcji można stosować przy rozpiętości ścian do 12 metrów. Wyróżnia się zastosowaniem płatwi pośrednich i oparcia na murłatach. Wykorzystanie słupów podporowych wpływa na usztywnienie więźby dachowej. Jest to najbardziej skomplikowana i najdroższa konstrukcja spośród wszystkich dostępnych.
Konstrukcje stosowane do dachów o większym kącie nachylenia:
Płatwiowo-kleszczowa – w przypadku większego nachylenia dopuszczalna rozpiętość ścian ulega zmniejszeniu. Nie będzie to więc 12 metrów (jak przy małym kącie nachylenia), lecz jedynie 6 metrów.
Wiązary kratowe – konstrukcja z wykorzystaniem elementów prefabrykowanych (gotowych do montażu), które znacząco przyspieszają budowę. Ten rodzaj konstrukcji stosuje się głównie przy większych budynkach. Należy pamiętać, by zwrócić szczególną uwagę na wymiary wszystkich elementów, które muszą do siebie idealnie pasować.
Dla kogo dach jednospadowy?
Jak już wspomnieliśmy, dachy jednospadowe były wcześniej stosowane niemal wyłącznie na budynkach gospodarczych, choć można było je spotkać także na garażach, przybudówkach i domkach usytuowanych na ogródkach działkowych. Dziś tego typu dach jest chętnie wybierany przez osoby planujące budowę domu rodzinnego, którym zależy na obniżeniu kosztów inwestycji, rozwiązaniach energooszczędnych, modernistycznym charakterze budynku i funkcjonalności. Wybierając dach jednospadowy, można również wyróżnić konstrukcję spośród innych domów znajdujących się w otoczeniu działki – bez konieczności sięgania po skomplikowany projekt indywidualny.
Dachy pulpitowe bardzo dobrze sprawdzają się w przypadku wąskich i długich budynków, zwłaszcza tych, które znajdują się na granicy działki. Decydując się na pojedynczy spad, można bowiem uniknąć opadania wody na posesję sąsiada, gdyż będzie ona spływała na działkę właściciela budynku. Jednospadowy dach to dobry wybór także wtedy, gdy planujemy powierzchnię użytkową na najwyższej kondygnacji – w ten sposób unikniemy ograniczeń, jak w przypadku dachów wielospadowych.
Domy jednospadowe są bardzo popularne w Skandynawii, szczególnie w Norwegii. Norwegowie każdy dłuższy weekend spędzają w swoich domkach letniskowych (nor. hytta), położonych w lesie, w górach lub nad morzem. Są to najczęściej drewniane domki o niewielkiej powierzchni, usytuowane z dala od miasta, przytulne i funkcjonalnie urządzone. Chcesz mieć namiastkę Skandynawii na własnej działce? Rozważ wybór dachu z jednym spadem!
Budowa dachu jednospadowego krok po kroku
Budowa dachu – bez względu na jego rodzaj – wymaga realizacji kilku ważnych etapów. Znaczącą rolę odgrywa zarówno wybór projektu i kąta nachylenia, jak i położenie więźby dachowej, poszycia oraz pokrycia dachu.
Sprawdź, na czym polega budowa dachu jednospadowego i na co należy zwrócić szczególną uwagę.
Wybór projektu
Aby jakikolwiek budynek mógł powstać, potrzebny jest dobry projekt. Do wyboru są projekty gotowe i indywidualne. Projekt gotowy zawiera niezbędną dokumentację, w tym informacje dotyczące dachu, m.in. rodzaj materiałów potrzebnych do wykonania więźby dachowej. Koszt projektu gotowego jest również niższy niż indywidualnego, dlatego w ten sposób można obniżyć koszty całej inwestycji. Warto jednak zwrócić uwagę, że domy z dachem jednospadowym są wciąż mniej popularne niż te z podwójnym spadem, dlatego wybór gotowych projektów może być ograniczony.
W takim przypadku najlepszym rozwiązaniem jest projekt indywidualny, który uwzględnia zarówno potrzeby użytkowników, jak i wymagania samej działki. Na indywidualny projekt warto zdecydować się szczególnie w przypadku nietypowych działek, a także wtedy, gdy projekt gotowy wymaga zbyt dużej liczby zmian. Na etapie projektu trzeba uwzględnić nie tylko rodzaj dachu, lecz również ewentualne dodatki, takie jak lukarny czy okna dachowe. Dodatkowe elementy zwiększają funkcjonalność i estetykę budynku, lecz również podnoszą koszty inwestycji.
Kąt nachylenia dachu
Wielkość kąta nachylenia ma wpływ na rodzaj materiału pokryciowego. Zarówno jednospadowe, jak i dwuspadowe dachy dają wiele możliwości wyboru materiału. W dachach z większym spadkiem konieczne jest zastosowanie dodatkowych wzmocnień, co wpływa na wzrost kosztów inwestycji. Mniejszy kąt natoamist ogranicza wybór materiałów pokryciowych.
Więźba dachowa
Wybór więźby dachowej jest niezwykle ważny, gdyż ten element wpływa na trwałość całej konstrukcji. Na więźbie nie należy więc oszczędzać – dotyczy to zarówno materiałów, jak i ekipy dekarskiej. W przypadku dachów jednospadowych więźba może być budowana na kilka sposobów, o czym pisaliśmy już wyżej. Konstrukcja dachu jednospadowego w przypadku małego kąta nachylenia może być krokwiowa, krokwiowo-zastrzałowa lub płatwiowo-kleszczowa, a przy większym nachyleniu najczęściej stosuje się konstrukcję płatwiowo-kleszczową lub wiązary kratowe.
Informacje na temat rodzajów materiałów potrzebnych do wykonania więźby dachowej powinny się znaleźć w projekcie. Należy skonsultować je z ekipą dekarską i potwierdzić ich ilość, a dopiero później zamówić. Materiał do budowy więźby można zamówić w tartaku lub zdecydować się na elementy prefabrykowane. Niezwykle istotna jest jakość drewna, które musi być odpowiednio wysuszone.
Poszycie dachu
Kolejnym krokiem jest wykonanie poszycia za pomocą membrany dachowej lub poprzez pełne deskowanie z papą. Membrana dachowa, czyli poszycie z folii paroprzepuszczalnej, wyróżnia się niższym kosztem oraz łatwym i szybkim montażem. Membrana skutecznie zabezpiecza więźbę, a przy tym charakteryzuje się bardzo dobrymi właściwościami izolacyjnymi, dlatego skutecznie ociepla poddasze i odprowadza wilgoć. Ten materiał nie jest jednak odporny na promienie UV, dlatego w tym przypadku istotną rolę odgrywa szybkość położenia poszycia.
Drugą opcją jest pełne deskowanie z papą, które polega na wykorzystaniu desek lub płyt drewnopochodnych, na których umieszcza się papę. Tego typu poszycie jest trwałe, wytrzymałe, szczelne i odporne na działanie czynników atmosferycznych. Zaletą papy na deskowaniu jest więc możliwość rozłożenia prac w czasie (odporność na promienie UV), choć jest to rozwiązanie droższe niż membrana i najczęściej wykorzystywane w bardziej skomplikowanych konstrukcjach.
Pokrycie dachowe
Do wyboru jest bardzo dużo materiałów, a do najpopularniejszych zaliczamy blachodachówkę, blachę trapezową, dachówkę ceramiczną, dachówkę betonową i płytki włóknocementowe. W przypadku dachów jednospadowych najczęściej wykorzystuje się blachę trapezową, która wykazuje się wszechstronnym zastosowaniem, odpornością na warunki atmosferyczne, łatwym montażem i stosunkowo niską ceną. W związku z tym, że dachy jednospadowe (zwłaszcza te o dużym kącie nachylenia) są z jednej strony budynku bardzo mocno eksponowane, warto zwrócić szczególną uwagę na estetykę pokrycia oraz jego spójność z otoczeniem i wyglądem budynku.
Systemy rynnowe i fotowoltaika
Na samym końcu należy wykonać systemy rynnowe złożone z orynnowania, okapów dachowych i pasów nadrynnowych. Szczyty osłaniamy wiatrownicami, a na dolnym okapie montujemy orynnowanie. Domy z dachem jednospadowym można też wyposażyć w podbitkę okapu, która zwiększy estetykę budynku, a przy tym będzie stanowiła zabezpieczenie przed gryzoniami i ptakami. Na samym końcu ekipa powinna sprawdzić szczelność całej konstrukcji. Decydując się na dach jednospadowy, warto również rozważyć montaż paneli fotowoltaicznych lub słonecznych, które świetnie sprawdzają się w tego typu budynkach i zwiększają ich energooszczędność.
Dachy jednospadowe a dwuspadowe – porównanie
Dach dwuspadowy nazywany jest również dachem dwupołaciowym, szczytowym i siodłowym. Jest to powszechnie wykorzystywane rozwiązanie, które wyróżnia się symetrią i estetyką. Ze względu na popularność tego typu dachów znalezienie projektu domu dwuspadowego jest bardzo łatwe, dlatego można wybierać z ogromnej bazy gotowych rozwiązań. Dach dwuspadowy składa się z dwóch przeciwległych połaci połączonych w najwyższym punkcie (szczycie). W takim dachu często montuje się okna, które pozwalają na lepsze doświetlenie poddasza.
Zalety dachu dwuspadowego:
Tani i energooszczędny – projekt i wykonanie dachu dwuspadowego to czynności nieskomplikowane, dlatego budowa tego typu zadaszenia jest stosunkowo tania. Niewielka powierzchnia zapobiega stratom ciepła.
Duża dostępność projektów – uniwersalny, prosty kształt oraz symetryczny wygląd sprawiają, że to rozwiązanie jest chętnie wybierane przez inwestorów i powszechnie dostępne w bazach gotowych projektów.
Bezpieczeństwo użytkowania – duży kąt nachylenia i brak załamań nie sprzyjają zaleganiu śniegu i wody, dlatego nie trzeba się martwić obciążeniami spowodowanymi przez czynniki atmosferyczne.
Poddasze – mimo powstałych skosów poddasze użytkowe w domach z dachami dwuspadowymi cieszy się dużą popularnością wśród mieszkańców.
Wady dachu dwuspadowego:
Brak oryginalności – jeśli szukasz domu nietypowego, o oryginalnym wyglądzie, popularny i nieco „oklepany” dach dwuspadowy nie będzie się wyróżniał spośród sąsiadującej zabudowy.
Skosy na poddaszu – to zarówno wada, jak i zaleta (zależy od upodobań). Dach dwuspadowy zabiera więcej przestrzeni użytkowej niż jednospadowy, a nieodłączne skosy mogą być problematyczne podczas aranżacji i użytkowania wnętrza.
Projekt prostego domu parterowego Boston z dachem dwuspadowym
Z kolei dach jednospadowy drewniany jest rozwiązaniem pośrednim między dachem dwuspadowym a płaskim. Najlepiej sprawdza się w domach, w których planowane jest stworzenie powierzchni użytkowej na najwyższej kondygnacji.
Zalety dachu jednospadowego:
Funkcjonalne poddasze – dach jednospadowy zabiera znacznie mniej przestrzeni użytkowej niż dwuspadowy. Stosując to rozwiązanie, można cieszyć się przestrzenią porównywalną do tej na parterze.
Rozwiązanie tanie i energooszczędne – koszt dachu jednospadowego jest jeszcze niższy niż budowa dwóch spadów. Wiąże się to z mniejszą powierzchnią dachu, mniej złożoną konstrukcją i zastosowaniem mniejszej ilości materiałów. Straty ciepła w przypadku dachów z jednym spadem są niewielkie, a dodatkową zaletą jest łatwy montaż paneli fotowoltaicznych i solarnych.
Minimalistyczna konstrukcja – prosty design doskonale wpisuje się w modę na minimalistyczne budynki, a przy tym sprawia, że dom wyróżnia się na tle sąsiednich nieruchomości.
Wady dachu jednospadowego:
Ograniczenie rozpiętości ścian – jeśli chcemy, by poddasze użytkowe było przestronne i funkcjonalne, musimy wybrać nieco większy kąt nachylenia, co z kolei narzuca ograniczenia w zakresie rozpiętości ścian.
Mniejsza odporność na czynniki atmosferyczne – na dachu jednospadowym o małym kącie nachylenia zimą może zalegać śnieg, a połać dachu może być stopniowo niszczona przez wiatr, dlatego warto zadbać o odpowiednie materiały i zabezpieczenia.
Zarówno dachy jednospadowe, jak i dwuspadowe mają swoje wady i zalety. Warto więc dobrać rozwiązanie w pełni dopasowane do potrzeb mieszkańców, a także ich preferencji związanych z estetyką budynku. Domy z dachami pulpitowymi, które niegdyś wykorzystywano głównie na budynkach gospodarczych i garażach, dziś coraz częściej pojawiają się w nowoczesnych projektach budynków mieszkalnych. Przewidujemy, że ten trend będzie w najbliższych latach zyskiwał na popularności.
Co wpływa na koszt dachu jednospadowego?
Powiedzieliśmy już, że domy z dachem jednospadowym są tańsze w budowie niż te z dachami dwu- i wielospadowymi. Jednak ile tak naprawdę kosztują dachy jednospadowe drewniane?
Na ostateczny koszt wpływa kilka czynników:
Rodzaj drewna – do produkcji dachów jednospadowych najczęściej wykorzystuje się drewno jodłowe, świerkowe, sosnowe, modrzewiowe i dębowe. Najtańszym rozwiązaniem jest jodła, a najdroższym dąb.
Wykonanie poszycia dachowego – do wyboru mamy papę na deskowaniu lub membranę dachową. To pierwsze rozwiązanie jest droższe. Do tego trzeba doliczyć koszt ułożenia.
Zakup i montaż pokrycia – najpopularniejszym i stosunkowo tanim rozwiązaniem jest blacha trapezowa.
Orynnowanie i dodatki – np. lukarny i okna dachowe. Koszt może się różnić w zależności od dobranych akcesoriów.
Tani dach jednospadowy to najczęściej taki montowany w budynkach bez poddasza użytkowego. Jeśli chcesz mieć w domu poddasze, musisz się liczyć z nieco większymi kosztami projektu i robocizny. Warto jednak pamiętać, że budowa dachu to jeden z najważniejszych punktów inwestycji, który wpływa na bezpieczeństwo, komfort i funkcjonalność użytkowania nieruchomości. Zachęcamy więc do tego, by zadbać o dobry projekt i wysokiej jakości materiały oraz zatrudnić firmę budowlaną o ugruntowanej pozycji na rynku.